Data Update!
เมนูหลัก>
เทคโนโลยีใหม่เกี่ยวกับการเลี้ยงหมู >> วีดีโอแนะนำการผสมเทียมสุกร
25 ธ.ค. 2563 07:42:53
การผสมเทียมสุกร โดยเครือข่ายหมูชุมชน เพื่อความยั่งยืน หมูยโสดอทเน็ต
การผสมเทียมสุกร โดยเครือข่ายหมูชุมชน เพื่อความยั่งยืน หมูยโสดอทเน็ต
การผสมเทียมสุกร โดยเครือข่ายหมูชุมชน เพื่อความยั่งยืน หมูยโสดอทเน็ต
ระบบการผสมพันธุ์เพื่อให้ได้สุกรขุนคุณภาพดี แข็งแรง เลี้ยงง่าย โตเร็ว
กายวิภาคของ cervix แม่สุกรทำให้การผสมเทียมง่าย ผู้ปฏิบัติสามารถสอดท่อผสมเทียมที่ทำเลียนแบบอวัยวะเพศสุกรเข้าใน cervix ได้โดยตรง ส่วนปลายของท่อผสมเทียม ออกแบบเป็นเกลียวเพื่อยึดกับ cervix ได้ดีขึ้น
ระยะเวลาที่เหมาะสมในการผสมเทียม
ผสม 2 ครั้ง เท่ากัน 12 หรือ 24 ชม.
ถ้าแม่สุกรยอมให้คนนั่งหลังได้โดยไม่มีพ่อสุกรรออยู่ใกล้ ให้ผสมทันที (การยืนนิ่งให้คนขี่จะช้ากว่าการใช้พ่อสุกรทดสอบ 10-12 ชม.)
ควรสังเกตระยะใกล้เป็นสัด อวัยวะเพศบวมแดง กระวนกระวาย กินอาหารลดลง อีก 1-2 วัน ถัดมาจะยอมยืนนิ่งเมื่อพ่อสุกรเข้าใกล้
ตัวเลขเกี่ยวกับพ่อสุกร
การหลั่งแต่ละครั้ง 250 - 300 มล.
ตัวอสุจิทั้งหมด 5 x 1010 ตัว
ความเข้มข้น 250 x 106 ตัว /มล.
ใช้ผสมแต่ละครั้ง 2 – 4x 109 ตัว ในน้ำเชื้อสด / 50 ลบ.ซม.
5 – 6 x 109 ตัว ในน้ำเชื้อแช่แข็ง / 50 ลบ.ซม.
เวลาที่เหมาะในการผสมเทียมสุกร
เพศเมีย | เพศผู้ |
ไข่ตก 30-35 ซม. หลังจากแม่สุกรยืนนิ่ง | ตัวอสุจิเดินทาง 2 ชม.จึงถึงท่อนำไข่ |
ไข่ตกหมดใน 3 ชม. (10-25 ฟอง) | ตัวอสุจิต้องเกิด capacitation ใช้เวลา 6ชม.จึงผสมกับไข่ได้ |
ไข่มีอายุ 12-15 ชม. | ตัวอสุจิมีชีวิตอยู่ในทางเดินอวัยวะสืบพันธุ์เพศเมียได้ 50-60ชม. |
หลักการผสม
ตรวจการเป็นสัดโดยพ่อสุกร 2 ครั้ง
แม่สุกรยืนนิ่งให้พ่อสุกรตอนเช้า ทำAI ครั้งแรกตอนเย็น
แม่สุกรยืนนิ่งให้พ่อสุกรตอนเย็น ทำ AI ครั้งแรกตอนเช้ารุ่งขึ้น
เมื่อแม่สุกรเริ่มเป็นสัด ยอมรับการผสม (ชั่วโมงที่ 0) อีกประมาณ 30-40 ชั่วโมงต่อมาจะมีการตกไข่ ประมาณ 10-25 ฟองจากรังไข่
ตัวอสุจิจะต้องใช้เวลาในการเดินทางจากบริเวณคอมดลูกไปยังท่อนำไข่ 30 นาที ถึง 4 ชั่วโมง ตัวอสุจิต้องพักตัวเพื่อให้เกิด capacitation ในมดลูกหรือท่อนำไข่อีกประมาณ 3-8 ชั่วโมง จึงจะสามารถผสมกับไข่ได้ ตัวอสุจิจากน้ำเชื้อสดสามารถมีชีวิตอยู่ในท่อนำไข่ได้นาน 22 ชั่วโมง แต่ถ้าเป็นน้ำเชื้อแช่แข็ง สามารถอยู่ได้นาน ประมาณ 10 ชั่วโมง ส่วนไข่หลังจากตกออกมาสามารถมีชีวิตอยู่ได้ 6-8 ชั่วโมง ดังนั้นจะไม่ทำการผสมในชั่วโมงที่ไข่ตกพอดี
ในการผสมเทียมสุกรแบ่งเป็นระยะดังนี้
ระยะก่อนการฉีดน้ำเชื้อ (ชม ที่ 0 – 8, 10 กินเวลา 8-10 ชม)
เริ่มตั้งแต่แม่สุกรยืนนิ่ง อวัยวะเพศบวมแดง น้ำเมือกใส ระยะนี้จะยืนนิ่งให้พ่อสุกรแต่ไม่ยืนนิ่งเมื่อคนกดหลัง
ระยะฉีดน้ำเชื้อ (ชม ที่ 10 – 34, กินเวลา 10-24 ชม)
อวัยวะเพศเหี่ยวลง ไม่แดงจัด น้ำเมือกขาวขุ่น ไม่ยอมเดินเมื่อต้อน ยืนนิ่งเมื่อกดสะโพก
ระยะหลังฉีดน้ำเชื้อ (ชม ที่ 34-44, กินเวลา 8-10 ชม)
คล้ายระยะก่อนการฉีดน้ำเชื้อ ยอมรับพ่อสุกรขึ้นขี่เท่านั้น
ไข่จะตกในราวชั่วโมงที่ 36-40 หลังจากเริ่มยืนนิ่งให้พ่อสุกร (เป็นสัด) ดังนั้นในการผสมด้วยน้ำเชื้อสดโดยทั่วจะผสมในชั่วโมงที่ 12 และ 30 หลังจากแม่สุกรเริ่มยืนนิ่งให้พ่อสุกร เพราะตัวอสุจิจากน้ำเชื้อสดสามารถมีชีวิตอยู่ได้ 22 ชั่วโมง ถ้าผสมด้วยน้ำเชื้อแช่แข็งก็จะผสมในชั่วโมงที่ 24 และ 36 หลังจากเริ่มยืนนิ่งให้พ่อสุกร เพราะตัวอสุจิจากน้ำเชื้อแช่แข็งสามารถมีชีวิตอยู่ได้เพียง 10 ชั่วโมง
ระยะเวลาจากหย่านมจนเริ่มยืนนิ่ง (วัน) | เวลาที่ตรวจพบว่ายืนนิ่ง | ระยะที่เหมาะสมในการฉีดน้ำเชื้อ (นับจากเริ่มยืนนิ่ง) |
1-3 | เช้า | ผสมครั้งแรกตอนเช้าวันที่ 2 ผสมครั้งที่ 2 ตอนเย็นวันที่ 2 หรือ ตอนเช้าวันที่ 3 |
4-5 | เช้า | ผสมครั้งแรกตอนเย็นวันที่ 1 ผสมครั้งที่ 2 ตอนเช้าวันที่ 2 |
>5 | เช้า | ผสมครั้งแรกตอนเช้าวันที่ 1 |
สุกรสาว | เช้า | ผสมครั้งแรกตอนเช้าวันที่ 1 |
ขั้นตอนการผสมเทียมสุกร
การใช้น้ำเชื้อสด(ที่เจือจางด้วยน้ำยาละลายแล้ว)
แบ่งน้ำเชื้อสดที่เจือจางด้วยน้ำยาละลายแล้วใส่ขวดพลาสติกที่บีบได้ ขนาด 10, 80, 100 มล. ถ้าน้ำเชื้อสดแช่ตู้เย็นไว้ ก็ให้นำออกมา พลิกไปมา 3 - 4 ครั้ง แช่ในน้ำอุ่น 25 องศาเซลเซียส 10 นาที แล้วจึงนำน้ำเชื้อไปแช่ในน้ำอุ่น 30 – 35 องศาเซลเซียส 15 นาทีก่อนนำไปฉีดแม่สุกร
1) อุปกรณ์
1. อวัยวะเพศผู้เทียม (catheter)
2. ขวดพลาสติกใส่น้ำเชื้อ
3. น้ำยาหล่อลื่น เช่น K-Y jelly, วาสลิน
4. กระดาษชำระ
5. ถุงพลาสติก หรือกระบอกใส่ อวัยวะเพศผู้เทียม
6. กระติกน้ำแข็งเพื่อใส่ขวดน้ำเชื้อ
2)ขั้นตอนการผสมเทียม
1.ทำความสะอาดแม่สุกร อาบน้ำ ล้างบริเวณอวัยวะเพศเช็ดให้แห้ง ควรอาบน้ำก่อนการผสม 30 นาที
2.อวัยวะเพศผู้เทียมต้องฆ่าเชื้อโดยการต้ม, นึ่ง หรืออบแห้ง แล้วใส่ถุงหรือภาชนะที่สะอาด เพื่อป้องกันการปนเปื้อน ห้ามจับอวัยวะเพศเทียมบริเวณที่จะสอดเข้าไปในอวัยวะสืบพันธุ์ โดยเฉพาะตรงปลาย
3.ขวดบรรจุน้ำเขื้อต้องเก็บไว้ในกระติกน้ำแข็ง (ไม่ต้องใส่น้ำแข็ง) ปิดฝาไว้เพื่อป้องกันแสง
4.ใช้น้ำเชื้อจากขวดที่เตรียมป้ายและทาตรงส่วนปลายที่เป็นเกลี่ยวสว่านของท่อผสมเทียม เพื่อช่วยในการหล่อลื่น การทาไม่ควรใช้มือสัมผัสโดยตรง แต่ใช้ปลายแหลมของขวดผสมเทียมเป็นตัวหยด และทาน้ำเชื้อ
5.กระตุ้นแม่สุกรให้หลั่ง oxytocin โดยให้ผู้ช่วยขึ้นไปขี่หลัง หรือให้เห็นพ่อสุกร
6.เช็ดอวัยวะเพศ(vulva) ให้สะอาด
7.หงายมือซ้ายขึ้นแล้วจับ บริเวณแคมให้แยกออกด้วยนิ้วกลางและนิ้วหัวแม่มือ
8.สอดอวัยวะเพศผู้เทียม สอดเข้าอวัยวะเพศในแนวเฉียงขึ้น 60 องศา เพื่อหลีกเลี่ยงการสอดเข้าท่อปัสสาวะ ในระยะแรกสอดเข้าไป 3 – 5 นิ้ว หลังจากนั้นสอดเข้าไปตรงๆ จนรู้สึกว่าท่อผสมเทียมสัมผัสกับปากมดลูก จึงหมุนท่อผสมเทียมทวนเข็มนาฬิกา เพื่อให้เกลียวสว่านเคลื่อนเข้าสู่คอมดลูก จนกระทั่งล็อคดีจนหมุนไม่ไป เมื่อดึงออกเบาๆจะรู้สึกตึงๆ แต่แม่สุกรที่เคยให้ลูกแล้วมักจะหลวม อาจดึงออกได้ง่ายจึงต้องสอดให้ลึกเข้าไว้ ถ้าใช้ท่อผสมเทียมแบบหัวโฟม ให้ดันเข้าไปให้ลึกที่สุดจนดันไม่เข้า
9.กำท่อผสมเทียมกับโคนหางแม่สุกรด้วยมือข้างหนึ่ง
10.ต่อขวดน้ำเชื้อกับท่อผสมเทียม บีบขวดพลาสติกน้ำเชื้อนั้นเล็กน้อยเพื่อไล่อากาศออกจากท่อผสมเทียม น้ำเชื้อจะไหลเข้าท่อไปสู่มดลูก ถ้าบีบไม่เข้าแสดงว่ารูของท่อผสมเทียมถูกเนื้อเยื่อของ cervix อุดอยู่ ให้ขยับเบาๆ พร้อมกับบีบขวดน้ำเชื้อไปด้วย
11.ควรกระตุ้นแม่สุกรไปด้วย เพื่อให้แม่สุกรดูดน้ำเชื้อได้ดีขึ้น เมื่อขวดแฟบลงในระยะหนึ่ง ควรคลายเกลียวขวด หรือถอดขวดออกมาเพื่อให้อากาศเข้าไปอีก
12.ขณะฉีดน้ำเชื้ออาจใช้มือกระตุ้นสีข้าง หรือที่ clitoris (ปุ่มกระสันต์) แต่อย่ากระตุ้นตลอดเวลาเพราะจะอักเสบ
13.เมื่อน้ำเชื้อหมด ถอดขวดออก ใช้หัวแม่มืออุดท่อผสมเทียมไว้ 1 – 2 นาที รอให้น้ำเชื้อที่ค้างในท่อถูกดูดเข้าไปจนหมดจริงๆ ถ้าเป็นท่อผสมเทียมแบบหัวโฟมให้คาไว้ 30 นาที จึงค่อยดึงออกหัวโฟมจะทำหน้าที่คล้ายเม็ดสาคู ป้องกันน้ำเชื้อไหลกลับ
14.เมื่อน้ำเชื้อถูกดูดหมด ก็ถอดท่อผสมเทียมออกโดยหมุน ตามเข็มนาฬิกา
15.แยกขังเดี่ยวแม่สุกร ใน 21 วันแรกหลังผสมไม่ควรขังรวม
16.ล้างเครื่องมือให้สะอาด ใช้น้ำเปล่า ห้ามใช้สบู่ ผงซักฟอก หรือยาฆ่าเชื้อ เพราะอาจค้างและเป็นอันตรายต่อตัวอสุจิในการผสมครั้งต่อไป เสร็จแล้วชะล้างด้วยน้ำกลั่น นำอบแห้งหรือต้มนึ่ง ประมาณ 15 นาที
3)การทำความสะอาดอุปกรณ์ในการผสมเทียม
อุปกรณ์ในห้องปฏิบัติการ เครื่องแก้ว เมื่อใช้เสร็จแล้วต้องล้างด้วยน้ำเปล่าและยาล้างจาน หลังจากนั้นใช้น้ำเปล่า แล้วสุดท้ายล้างด้วยน้ำกลั่น ก่อนที่จะนำไปฆ่าเชื้อด้วยการต้ม นึ่ง ทั้งเครื่องแก้วและพลาสติกใช้เวลา 15 นาที การอบถ้าเป็นเครื่องแก้ว ใช้อุณหภูมิ 120 องศาเซลเซียส ถ้าเป็นพลาสติกอบที่ 80 – 90 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 3 – 4 ชม. ส่วนไปเปตที่ใช้ในการหาความเข้มข้นของตัวอสุจิ หลังใช้ให้เป่าอสุจิออกจากกระเปราะ แล้วดูด อีเธอร์ เข้าไปในกระเปาะเพื่อล้างแล้วจึงเป่าออก ทำให้ไปเปตสะอาดไม่มีน้ำเกาะอยู่สามารถใช้ต่อโดยไม่ต้องอบแห้ง
อุปกรณ์ผสมเทียม (ท่อ,ขวด) หลังใช้ต้องล้างด้วยน้ำสะอาดทันที ถ้าทิ้งไว้คราบอสุจิจะแห้งเป็นคราบ ท่อผสมเทียมด้านนอกใช้ฟองน้ำถู ภายในท่อใช้น้ำสะอาดหรือน้ำฝนใส่ขวดน้ำเชื้อฉีดไล่ออก หรือใช้น้ำประปาไหลผ่านหลังจากนั้นล้างด้วยน้ำกลั่น ขวดน้ำเชื้อก็ล้างด้วยน้ำและน้ำกลั่นท่อผสมเทียมและขวดควรฆ่าเชื้อโดยการนึ่ง 15 นาที แล้วนำไปตากให้แห้งหรืออบให้แห้ง ก่อนอบต้องสลัดให้น้ำที่ค้างออกไปให้หมด
การฆ่าเชื้อโดยการอบ อบที่ 100 องศาเซลเซียส 1 ชม. ระวังละลายอาจอบที่ 70 องศาเซลเซียส นาน 12 ชม. ก็ได้ หลังจากฆ่าเชื้อแล้ว ต้องเก็บรักษาไม่ให้อุปกรณ์ผสมเทียม สัมผัสกับสิ่งปนเปื้อน ,ฝุ่นละออง
ข้อควรระวัง ก็คือ ห้ามใช้ยาฆ่าเชื้อ ,ผงซักฟอก ,แอลกอฮอล์ทำความสะอาดเครื่องมือ เพราะอาจทำให้ตัวอสุจิตาย น้ำที่ใช้ทำความสะอาด ต้องไม่มีตะกอนเช่น น้ำกรอง น้ำฝน น้ำกลั่น
